بکرمی سمّت (پنجابی کلینڈر، ہندو کلینڈر، نانک شاہی کلینڈر، دیسی مہینے)
شمسی سال توں پہلے برصغیر وِچّ بِکرم تقویم ( بکرم سمّت) رائج سی، ایہہ فلکی سال (Sidereal Year) تے قمری مہینے دا سمّت ہے، قمری مہینے ہون پاروں بِکرم سمّت دے مہینیاں دا حساب اگے پچھے ہوندا رہندا ہے کیوں جے قمری سال دے ٣٥٤ دن ہن، جد کے ایس دے مہینے موسم دے حساب نال معٰنی رکھدےہَن (جُولینی تقویم یعنی تقویمِ قیصری، جیہڑا کہ جولیئس سیزر نے 46 سال قبل مسیح متعارف کرایا سی تے نظرثانی دے بعد گریگورین کیلنڈر کہلایا وِچ 365 دن 5 گھنٹے 48 منٹ تے 46 سیکنڈ ہَن۔)۔
دیسی مہینے کا کلینڈر 2024
Sr. | Month | Hindi | اردو | Days | Julian Months |
1 | Vaisakh | ਵੈਸਾਖ | ویساکھ | 31 | 14 April – 14 May |
2 | Jeth | ਜੇਠ | جیٹھ | 31 | 15 May – 14 June |
3 | Harh | ਹਾੜ | ہاڑ | 31 | 15 June – 15 July |
4 | Sawan | ਸਾਵਣ | ساون | 31 | 16 July – 15 August |
5 | Bhadon | ਭਾਦੋਂ | بھادوں | 30 | 16 August – 14 September |
6 | Assu | ਅੱਸੂ | اسو | 30 | 15 September – 14 October |
7 | Katak | ਕੱਤਕ | کاتک | 30 | 15 October – 13 November |
8 | Maghar | ਮੱਘਰ | مگھر | 30 | 14 November – 13 December |
9 | Poh | ਪੋਹ | پوہ | 30 | 14 December – 12 January |
10 | Magh | ਮਾਘ | ماگھ | 30 | 13 January – 11 February |
11 | Phagun | ਫੱਗਣ | پھاگن | 30/31 | 12 February – 13/14 March |
12 | Chet | ਚੇਤ | چیت | 31 | 14 March – 13 April |
بِکرمی تقویم ٥٧ قبل مسیح توں شروع ہوندا ہے۔ بِکرم سمّت نوں ہندو کلینڈر وی کہیا جاندا ہے تے ایہہ اج وی شمالی، مشرقی تے گجرات بھارت وِچّ اپنی پرانی شکل وِچّ رائج ہے۔ کِتے ایہہ قمری سال ہے تے چیت مہینے توں شروع ہوندا ہے تے شمسی سال بیساکھ مہینے توں تے کِتے کاتک توں۔ ایہہ بکرمی تقویم برصغیر وِچّ ورتیا جاندا سی، بعد وِچّ اسلامی تے گریگورین وی ورتے جان لگے۔
بِکرمی سمًت ١٩٦١ توں بعد اس دے مہینیاں دے حساب دے اگے پچھے ہون کارن چندرا شمشیر نے جوتشیاں دے مشورے نال تبدیلی کیتی، ہن بکرم سال وِچّ گریگورین تقویم وانگر ٣٦٥ دن ہن ( ایس مشکل نوں دیکھدے ہوئے ، گرونانک دی پیدائش 14 مارچ 1469 عیسوی توں پنجابی کیلنڈر وی شروع کیتا گیا ہے، تے ایس دے مہینے دے ناں گروگرنتھ صاحب وِچّوں لئے گئے ہن جیہڑے کے کافی حد تک بِکرم تقویم نال ملدے جُلدے ہَن۔ )۔
پاکستان دے دیہات وِچّ وی بِکرمی تقویم ورتیا جاندا ہے۔ بِکرمی تقویم چیت دے مہینے وِچّ نویں چَن نکلن تے شروع ہوندا ہے، تے سورج نکلن توں اگلے سورج نکلن تک اِک دن گِنیا جاندا ہے۔ دِن وِچّ اَٹھ پہر ( یعنی ٢٤ گھنٹے) ہوندے ہن۔ ہر پہر تِن گھنٹے دا ہوندا ہے۔
پہلا پہر : سویر ویلا ۔ چھ بجے توں نو بجے تک۔
دوجا پہر : دھمّی ویلا ۔ نو بجے توں باراں بجے تک۔
تیجا پہر : پیشی ویلا ۔ باراں بجے توں تِن بجے تک۔
چوتھا پہر : دِیگر ویلا ۔ تِن بجے توں چھ بجے تک۔
پنجواں پہر : نِیماشاں ویلا ۔ چھ بجے توں نو بجے تک۔
چھیواں پہر : کُفتاں ویلا ۔ نو بجے توں باراں بجے تک۔
ستواں پہر : اَدھ رات ویلا ۔ باراں بجے توں تِن بجے تک۔
اَٹھواں پہر : سرگھی ویلا ۔ تِن بجے توں چھ بجے تک۔
جے تُسی عیسوی (گریگورین) کلینڈر توں بِکرمی تقویم ( یا ایس توں اُلٹ) دی تاریخ جاننا چاہندے ہو تے تھلے دِتے طریقے نال معلوم کر سکدے ہو، ہو سکدا ہے کہ اِک ادھے دن (اگے یا پچھے) دا فرق ہووے، تسی تھلے دِتے طریقہ نال دیسی تاریخ وِچّوں نفی یا عیسوی تاریخ وِچّ جمع کر لؤ ( یاد رہووے دیسی سال چیت دے مہینے توں شروع ہوندا ہے۔
Desi Month Date Today
Punjabi calendar is one of the most ancient calendar in the history. ‘Punjabi Calendar’ or देसी कैलेंडर is the calendar of the state of Punjab, part of India and Pakistan also. The name ‘Punjab’ is from Persian language which means ‘land of five rivers’. These are the Indus, Jhelum, Chenab, Ravi and Sutlej. The Persian word for date is ‘Zad Chashm’ and in Punjabi it is called ‘Zaad Purbi.’
The Punjabi calendar is a solar calendar used by Punjabis which is used to determine the dates for important Sikh days, such as Vaisakhi, Diwali and Hola Mohalla. देसी कैलेंडर that is usually followed by the Pakistani and Indian Punjabi and Sigh community. It was developed by the second of the ten Sikh Gurus, Guru Angad Dev Ji, in 1603 CE (1552 EP). The current Nanakshahi calendar is the latest in the series of calendars introduced by Guru Nanak Dev Ji. It was adopted by the SGPC (Shiromani Gurdwara Parbandhak Committee) in 2003 after going through Parliament. It is also known as Punjabi Calendar, Desi Calendar and Jantri.
پہلی واری صفحہ تکیا تے مزا آ گیا۔ میرا تعلق وی منڈی نال اے تو میں اردو دا لکھاری آں۔ شعر وی تے ون پونی نثر وی۔مزاح وی چنگا لکھدا آں۔